Naukowy program badawczy. Studium przypadku geografii rolnictwa w Polsce

W dotychczasowych studiach nad ścieżką rozwoju geografii społeczno-ekonomicznej (geografii człowieka) najczęściej przyjmuje się model historyczno-problemowy, tzn. chronologicznego opisu podejmowanych tematów z charakterystyką najważniejszych wyników prac naukowych. Podobna sytuacja dotyczy podsumowań dorobku geografii rolnictwa. Dużo rzadziej stosowanym modelem oceny dorobku i charakteru dyscypliny jest próba rekonstrukcji przedmiotowej odnosząca się do podstaw teoretyczno-metodologicznych. Rozwój programu badawczego geografii rolnictwa w Polsce można rozpatrywać jako zespół następujących po sobie podprogramów, których historia wprowadzania może być interpretowana jako powtarzająca się procedura reformy twardego rdzenia i tworzenie wokół niego pasa ochronnego. Geneza i podtrzymywanie mocy wyjaśniającej programu badawczego przez stopniowe poszerzanie problematyki studiów, przy zachowaniu rygoru postępowania metodologicznego, stanowi interesujący przypadek ewolucji szkoły naukowej, wzrostu jej znaczenia, rozkwitu oraz regresu.