Odradzanie wsi? Przemiany ludnościowo-osadnicze na ziemi kłodzkiej w okresie powojennym

Celem opracowania było prześledzenie przemian ludnościowo-osadniczych na ziemi kłodzkiej w okresie powojennym. Szczególną uwagę poświęcono wsiom, które uległy silnej depopulacji lub zanikowi. Postawiono pytanie badawcze: czy procesy, które zachodzą w nich współcześnie można określić mianem odradzania wsi.
Do analizy wykorzystano dane statystyczne ze spisów ludności, materiały kartograficzne z różnych okresów oraz dane dotyczące wydawanych pozwoleń na zabudowę jednorodzinną. Przeprowadzono również badania terenowe, w tym inwentaryzację oraz wywiady. W okresie powojennym nastąpiła polaryzacja procesów ludnościowo-osadniczych. Na terenach przygranicznych i wyżej położonych postępowało wyludnianie i degradacja zabudowy, natomiast w centrum regionu i wokół miast nastąpił przyrost nowej zabudowy, nasilony po 1989 r., od kiedy również powszechne stały się remonty i modernizacje starych zabudowań.
W większości zanikłych i silnie wyludnionych wsi nastąpiło w ostatnich latach ożywienie gospodarczo-społeczne. W artykule zaprezentowano typologię procesów obserwowanych aktualnie na tych obszarach. Pozwala to na  stwierdzenie, że w wymiarze przestrzenno-krajobrazowym można mówić o odradzaniu się niektórych wsi w kontekście pojawienia się w nich nowej zabudowy i mieszkańców czy remontów starych budynków. Rodzaj i funkcja nowej zabudowy oraz jej układ często jednak nie nawiązują do dawnej struktury i funkcji wsi, stąd nie reprezentują one odrodzenia dawnych układów funkcjonalno-przestrzennych. Niektóre wyludnione wsie pełnią również istotne funkcje kulturowo-społeczne.