Wsparcie edukacji na obszarach wiejskich z wykorzystaniem programu LEADER

Wraz z akcesją Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. polska wieś wsparta została szerokim strumieniem funduszy strukturalnych, które przyczyniają się do modernizacji obszarów wiejskich. Jednym z najbardziej skutecznych mechanizmów tego wsparcia okazał się LEADER, którego popularność w Polsce jest największa spośród wszystkich krajów członkowskich UE. Jego specyfika, polegająca na aktywizacji społeczności lokalnych, okazała się skuteczną odpowiedzią na rzeczywiste potrzeby mieszkańców, a za szczególnie istotne uznać należy potrzeby edukacyjne. W artykule przeanalizowano, w jaki sposób i w jakim zakresie mechanizm LEADER wspiera procesy edukacyjne na obszarach wiejskich. Analizie poddano wszystkie 27,5 tys. projektów, które w perspektywie finansowej 2007–2013 realizowane były w ramach mechanizmu LEADER w Polsce. Pod uwagę wzięto zarówno projekty w ramach wdrażania lokalnych strategii rozwoju, jak i projekty współpracy. W przypadku tych drugich komponent edukacyjny okazał się mieć jednak marginalne znaczenie. W ramach wdrażania lokalnych strategii rozwoju projekty edukacyjne stanowiły natomiast 1/4 wszystkich projektów i miały one charakter pośrednio lub bezpośrednio wspierających edukację. Inicjatywy wsparcia pośredniego zdecydowanie dominowały, zarówno w skali całego kraju, jak i w poszczególnych LGD, zarówno pod względem liczby, jak i wartości projektów. Najwięcej z nich dotyczyło budowy świetlic wiejskich. Z kolei projekty bezpośrednio wspierające edukację w skali całego kraju miały relatywnie niewielki udział w strukturze. Analiza liczby i wartości projektów edukacyjnych nie wykazała istotnych zależności przestrzennych. Powszechność inwestycji „twardych”, charakteryzujących się wysokimi nakładami finansowymi, unifikuje przestrzenny obraz struktury wartości projektów.